Rodolphe II

 

 


FOR 106
25.10.0912
25.10.0912
Mort du roi Rodolphe I. Son fils Rodolphe II lui succède. Les chroniques sont partagées au sujet de l'époque de la mort de Rodolphe I. 1)Le Cartulaire de Lausanne et 2)les annales de Flavigny la placent au dimanche 25 octobre 911. - 3) La chronique de Saint-Gall et 4) d'autres chroniques allemandes placent cette mort en 912.
1) Ruodulfus rex obiit anno domini DCCCCXI, die dominico VIII kal. novembris. — 2) 911. Hoc anno obiit Roudolfus rex, die dominico VIII kal. novembris. —3) 912 : Chonradus filius Chonradi comitis a Francis et Saxoniis, seu Alamannis ac Bauguariis rex electus. Et Hlodarii Karolum regem Galliae super se fecerunt. Ruodulfus rex Burgundiae ad civitatem Basileam, et inde ad propria. Karolus in Alsatiam, et Chonradus in Hlodarios ; et facta fide ficta Chonradus in Hlodarios iterum usque ad Aquas : et Hlodarii quosdam in Argentinam civitatem, eaque vastata et combusta est. Stella cometis : et Ruodulfus rex obiit felici exitu, filiusque ejus rex nomine patris elevatus. —4) Anno 912. Rudolfus rex Burgundie obiit, et Rudolfus, filius eius, regni illius iura disposuit annos 25.
1) Cartulaire de Lausanne, pag. 8. -2) Ann. Flaviniac. apud Pertz, script. III, 149 et s. - 3) Annales Alamannici, apud, Pertz, I, 55. - 4) Herimanni Aug. chronicon, apud Pertz, V, 112.
Il semble au premier abord qu'il n'y aurait rien de plus naturel que de donner la préférence à la date indiquée par le Cartulaire de Lausanne : mais cette date n'est pas exacte, puisque le 25 octobre ne tombe pas le dimanche en 911. Il faut observer d'ailleurs que la chronique de Saint-Gall mérite une confiance plus grande, parce qu'elle est plus circonstanciée et parce qu'elle a été écrite par un contemporain. Du reste, quelle que soit l'opinion que l'on adopte sur cette question controversée, elle ne saurait lever toutes les difficultés chronologiques qui se présentent pour cette époque.

FOR 107
14.02.0916
14.02.0916
Praestaria, soit concession précaire, stipulée par Sienanus, en faveur de l'abbaye de Saint-Maurice. Cette convention a pour objet des terres situées dans le pays de Vaud et dans un lieu appelé Et certum et Calmil ?
Datum dominico XVI kal. marcii, anno V regnante domno nostro Rodulfo.
Hist. Patr. Mon. Chart. II, 26 (14 févr. 915).
Le 14 février ne tombe le dimanche, ni en 915, ni en 916. Mais on pourrait supposer que le notaire a pris le nom du mois dans lequel il écrivait, et dans cette hypothèse la charte aurait été donnée le 17 mars, jour qui tombe effectivement le dimanche en 916.

FOR 108
01.01.0917
31.12.0917
La ville de Bâle est détruite par les Huns.
Basilea ab Ungariis destruitur. Ungarii per Alemanniam Alsacii et regnum Lotharii invadunt. Burchardus dux constituitur.
Annales Mellicenses, apud Pertz, IX, 496. — Trouillat, I, N° 75, et II, N° 1.
Non indiqué

FOR 109
01.01.0919
31.12.0919
Le roi Rodolphe II est vaincu à Winterthour, par Burchard, duc de Souabe
Pugna apud Winterturum inter Rudolfum regem Burgundiae et Burchardum ducem Alemanniae commissa, rex a duce victus fugatur.
Herimanni Aug. Chronicon, apud Pertz V, 112.— Ann. S. Galli, apud Pertz, I, 78. — Trouillat, I, N° 76.
Non indiqué

FOR 110
22.09.0920
22.09.0909
1)Le prêtre Aymon donne à l'église de Lausanne des terres situées à Mornay, dans les fins de Renens. -2)Investiture datée du 19 août 927.
1)Datum die Sabati X kal. octobr. anno VIII post obitum Ruodulfi regis, regnante filio suo domino Ruodolfo rege. -2) Datum die Jovis XIV Kal.septembr. anno XV regn. Ruodolfo rege.
M.D.R. VI. Cartulaire de Lausanne, pag. 82. — Zapf, Mon. I, N° 20.
Non indiqué

FOR 111
14.04.0921
14.04.0921
Reinfred donne à Turembert tout ce qu'il possède à Vouvry, dans le Bas-Valais.
inpago Caput lacensis, in villa Vuoureia. Datum die Jovis XVIII kal. maii, regn. rege Heinrico anno II, Christi DCCCCXXI. Actum Agauno.
Hist. Patr. Mon. Chart. II, 27.
Non indiqué

FOR 112
01.01.0921
31.12.0922
Le roi Rodolphe II épouse Berthe, fille de Burchard, duc de Souabe. Il est appelé au trône de Lombardie, par les sujets mécontents de Bérenger, et se rend en Italie, où il s'empare de l'autorité royale. Muratori croit qu'il arriva dans ce pays vers la fin de l'année 921.
1) Quo tempore Rudolfus, rex superbissimus, Burgundionibus imperabat : cui in augmentum potentiae hoc accessit ut potentissimi Suevorum ducis Burchardi flliam nomine Bertam sibi conjugio copularet. Igitur Italienses nuntiis directis hunc ad se venire, Berengarium vero expellere petunt. -2) Berengario Langobardorum rege regno ab optimatibus suis ob insolentiam ejus deturbato, Rodulfus Cisalpinae Galliae rex ab ipsis in regnum admittitur. -3) Ruodolfus rex flliam Purchardi ducis accepit.
1) Liutprand, anno 922, apud Pertz, III, 299. -2) Flodoardi chronicon, anno 922, apud Pertz, III, 370.-3) Hepidani annales, anno 922, apud Pertz, I, 78.
Non indiqué

FOR 113
01.01.0921
31.12.0922
Le roi Rodolphe II reçoit la lance et les clous de la vraie croix, provenant de l'empereur Constantin.
Rodulfus regnum Italiae obtinuit anno domini 921. Hic fuit filius Ricardi (sic) ducis Burgundiae, qui invitatus ab Italicis in Lombardiam venit et Berengarium regem bellando vicit et sic regnum obtinuit, cui lancea mirandi operis cum clavis Christi quondam Constantini donatur a Sansone comite, quae Henricus rex obtinuit et ad tutamen imperii posteris reliquit,
Andreae Danduli chronicon, apud Muratori, Rer. Ital. Script. XII, 200. - Liutprand, lib. IV. c. 24, apud Pertz, III, 322.
Non indiqué

FOR 114
04.02.0922
04.02.0922
Le roi Rodolphe, à la requête de Lambert, archevêque de Milan, et d'Adalbert, marquis d'Ivrée, confirme, en faveur de Aichard, évêque de Parme, la donation faite par ses prédécesseurs de l'abbaye de Saint-Remi de Berceto.
Dat. II nonas februarii, anno incarn. DCCCCXXII, indict. X, regnante Rudolfo in Burgondia anno XI, in Italia I. Dat. Ticini civitate (Pavie).
Muratori, Ant. Ital. VI, 325. — Affo, Parma, I, 327. — Or. Guelf. II, 111.
Non indiqué

FOR 115
03.12.0922
03.12.0922
Le roi Rodolphe prépose Adalbert, évêque de Bergame, à la reconstruction et fortification de la dite ville de Bergame, détruite par les Hongrois. Il confirme les franchises de son église.
Dat. III non. decembris, anno incarnat. DCCCCXXII, regn. Rodulfo in Italia I, in Burgundia XI, indict. XI. Actum Papiae.
Ughelli, Italia sacra, IV, 430. — Lupi, II, 125. — Or. Guelf. 11, 112.
Non indiqué

FOR 116
08.12.0922
08.12.0922
Le roi Rodolphe, à la demande du Margrave Adalbert, confirme aux chanoines de Parme leurs possessions et leurs franchises.
Dat. VI idus decembris, anno incarnat. DCCCCXXII, indict. X, regn. Rodulfo in Ilalia I, in Burgundia XII. Actum Papiae.
Muratori Ant. Ital. 111, 53. — Affo, Parma, I, 328. — Or. Guelf. II, 113.
L'indiction marquée dans cette pièce n'est pas juste. Mais il faut remarquer qu'il y a de nombreuses inexactitudes dans les diplômes relatifs au règne de Rodolphe II en Italie.

FOR 117
01.01.0923
31.12.0923
Le roi Rodolphe défait Bérenger, roi d'Italie. Muratori place cette bataille à Fiorenzula, sous la date du 29 juillet. (Annal. d'Italia.)
1)Rodulphus Cisalpinae Galliae rex, quem Italici, abjecto rege suo Berengario, in regnum receperant, cum ipso Berengario conflixit, eumque devicit, ubi mille quingenti viri cecidisse dicuntur. - 2) Jam Rodulphi paene omnes milites fugerant, et Berengarii dato victoriae signo colligere spolia satagebant : cum Bonifacius atque Gariardus subito ex insidiis properantes, hos tanto levius quanto inopinatus sauciabant.
1)Flodoardi chronicon, apud Pertz, III, 373. -2) Liutprand, apud Pertz, III, 300.
Non indiqué

FOR 118
11.11.0923
11.11.0923
Plusieurs auteurs rapportent à cette date la pièce que nous avons indiquée plus haut, sous date du 11 novembre 900 : Echange de terres en Ogo et à Riaz, entre le comte Turimbert et l'évêque Boson.
Dat. die martis III idus novembris, anno XIII regnante Ruodulfo rege.
Zapf. Mon. N° 23. — M.D.R. X. Histoire du comté de Gruyère, tom. I, pag. 3.
Non indiqué

FOR 119
12.03.0924
12.03.0924
Destruction et incendie de la ville de Pavie par les Hongrois que Bérenger avait appelés à son secours.
1) Usta est infelix olim formosa Papia anno dominicae incarnationis 924, quarto idus martii, indictione XII, feria VI, hora III. - 2) Hungari ductu regis Berengarii quem Langobardi pepulerant Italiam depopulantur. Papiam quoque urbem populosissimam atque opulentissimam, igne succendunt, ubi opes periere innumerabiles; eeclesiae quadraginta tres succensae; urbis ipsius episcopus cum episcopo Vercellensi, qui secum erat, igne fumoque necatur. Atque ex illa paene innumerabili multitudine ducenti tantum superfuisse memorantur. Qui ex reliquiis urbis incensae, quas inter cineres legerant, argenti modios octo dederunt Hungaris, vitam, murosque civitatis vacuae redimentes.
1) Liutprand, apud Pertz, III, 304. - 2) Flodoardi chronicon, apud Pertz, III, 373.
Non indiqué

FOR 120
01.03.0924
31.03.0924
Assassinat du roi Bérenger par Flambert et ses conjurés.
Non indiqué
Liutprand, apud Pertz, III, 300. — Muratori, Ann. d'Italia.
Non indiqué

FOR 121
01.01.0924
26.09.0924
Le roi Rodolphe repousse les Hongrois avec le secours de Hugues de Vienne.
His expletis, Hungari per abruta transeuntes Alpium juga, veniunt in Galliam. Quos Rodulfus Cisalpinae Galliae rex. et Hugo Viennensis, inter angustias collium Alpinarum claudunt. Unde inopinato per devia montis evadentes, Gothiam impetunt. Quos insequentes praedicti Duces sternunt ex eis quos reperire poterant. Interea Berengarius Italiae rex a suis interimitur.
Flodoardi chronicon, apud Pertz, III, 373.
Non indiqué

FOR 122
27.09.0924
27.09.0924
Le roi Rodolphe prend sous sa protection l'évêque de Crémone et son église; il confirme leurs possessions et leurs droits.
Dat. V. kal. octobris, anno incarn. DCCCCXXIV, regn. Rodulfo in Burgondia XV, in Italia III, indict. XIII. Actum in pratis de Grannis.
Muratori, Ant. Kal, VI, 49. — Or. Guelf. II, 115.
Non indiqué

FOR 123
08.10.0924
08.10.0924
Le roi Rodolphe accorde à l'évêque de Parme la terre de Sabloneta sur le Pô.
Dat. VIII idus octobr. anno incarnat. DCCCCXXIV, regn. Rodulfo in Burgondia XIV, in Italia IV. Dat. Papiae.
Ughelli, II, 153. — Affo, Parma, 1, 332. — Or. Guelf. II, 117.
Non indiqué

FOR 124
12.11.0924
12.11.0924
Le roi Rodolphe confirme, en faveur de l'abbesse Berthe, sa parente, la possession du couvent de St. Sisto à Plaisance.
Dat. pridie idus novembr. anno incarnat. DCCCCXXIV, regn. Rodulfo in Italia III, indict. XII. Actum Veronae.
Muratori, Ant. Ital. II, 41. — Or. Guelf. II, 118.
Non indiqué

FOR 125
12.11.0924
12.11.0924
Le roi Rodolphe accorde des immunités au couvent de St. Zéno, près Vérone.
Dat. pridie idus novembr. anno incarnat. DCCCCXXIV, regn. Rodulfo in Italia III, indict. XIII. Actum Veronae.
Ughelli, V, 740. — Or. Guelf. II, 121.
Non indiqué

FOR 126
12.11.0924
12.11.0924
Le roi Rodolphe confirme, en faveur de Sibicho, évêque de Padoue, les possessions et les privilèges de son église.
Dat. pridie idus novembr. anno incarnat. DCCCCXXIV, regn. Rodulfo in Italia III, indict. XIV. Actum Veronae.
Muratori, Ant. Ital. III, 55. — Or. Guelf. II, 120.
Non indiqué

FOR 127
05.12.0924
05.12.0924
Le roi accorde à son fidèle Obertus le vieux château d'Asti et d'autres biens.
Dat. nonis novembris, anno incarnat. DCCCCXXIV, indict. XV, anno secundo domini Rodulphi serenissimi regis in Italia quarto (sic). Actum Papiae.
Hist. Patr. Mon. Chart. I, 123.
Non indiqué

FOR 128
28.02.0925
28.02.0925
Privilège du roi Rodolphe en faveur d'Urso, doge de Venise. Le roi accorde aux envoyés du doge, la confirmation des libertés et immunités dont les Vénitiens avaient joui sous les anciens empereurs et rois. Il leur confirme aussi le droit de battre monnaie.
Data II kal. mart. anno dominicae incarnationis DCCCCXXIIII, D. Rodulphi invictissimi Regis hic in Italia IIII, indictione XIII. Actum Papiae.
Non indiqué
Cette pièce n'était connue jusqu'ici que par quelques extraits, entre autres par un passage de la chronique de Dandolo, apud Muratori, Rerum Ital. Script. XII, 200. Nous avons reçu dernièrement, de Venise, une copie de ce diplôme que nous nous proposons de publier aux pièces annexes.

FOR 129
01.01.0925
31.12.0926
Mort de Burchard, duc d'Allémanie, et fin du règne de Rodolphe en Italie. Hugues de Vienne est élu roi à sa place.
1) Burcardus in Italiam ingressus, dura totam sibi terram subjicere et multos decipere cogitat, ipse dolositate illius gentis praeventus, dum studet evadere, subito lapsus infraenis equi in foveam, veluti casui illius praeparatam, cecidit, hoc insperato obitu miserabiliter vitam finivit. - 2) Hugo filius Bertae rex Romae super Italiam constituitur, expulso Rodulpho Cisalpinae Galliae rege, qui regnum illud pervaserat, et alteri feminae, vivente uxore sua, se copulaverat, occiso quoque a filiis Bertae Burchardo Alamannorum principe, ipsius Rodulfi socero, qui Alpes cum ipso transmearat, Italiam regni gratia recuperandi genero. - 3) Rodulfus vero per Alpes Penninas fuga lapsus Burgundiam petit. Erat namque indicio 14, annus dominicae incarnationis 926.
1) Herimanni Aug. Chronicon, apud Pertz, V, 113. - 2) Flodoardi chronicon, apud Pertz, III, 376 (anno 926.) -3) Regum et Imperatorum catalogi, apud Pertz, III, 218.
Non indiqué

FOR 130
18.01.0926
18.01.0926
Anselme, comte des Equestres, et Ugo, comte du palais, siégeant en cour de justice à St. Gervais (Genève), prononcent un jugement au sujet de biens situés à Avenacum dans le comté de Nyon.
Dat. die mercurii XV kal. febr. anno XV regn. Rodulpho. Actum in vico S. Gervasii in urbe Genevensi, extra muros.
Cibrario et Promis. Doc. pag. 1.
Non indiqué

FOR 131
03.11.0926
03.11.0926
Le roi Rodolphe assiste à Worms à une donation faite par Henri, roi de Germanie, en faveur de l'évêque de Coire.
Dat. III non. novembr. anno incarnat. DCCCCXXVI, indict. XIV, anno VI regn. Henrico. Actum in civitate Vuormatia.
Zapf, Mon. I, N° 24. — Würdtwein, Nova subsidia, III, 344. — Mohr, Codex diplomaticus, N° 41.
Non indiqué

FOR 132
01.01.0927
31.12.0932.
Libon, évêque de Lausanne.
Libo Lausannensis episcopus ordinatus est anno ab incarnatione domini DCCCCXXVII, et tenuit episcopatum V annis.
Cartulaire de Lausanne, pag. 35. — Ibidem, pag. 9 et 56. Hist. Patr. Mon. Chart. 1, 130. — Mémorial de Fribourg, 1858, pag. 292 à 296.
Non indiqué

FOR 133
04.03.0929
04.03.0929
Le prêtre Vitalis fait donation à l'église de Lausanne de terres situées à Mézery, dans les fins de Renens. L'évêque Libon lui accorde, à titre de praestaria, pour le terme de 5 ans, la jouissance de diverses terres.
Dat. die mercuris IV nonas martis, anno XVII regn. Ruodulfo Ruodulfi regis.
M.D.R. VI. Cartulaire de Lausanne, pag. 231. — Zapf, Mon. I, N° 26.
Non indiqué

FOR 134
14.06.0929
14.06.0929
Adélaïde, duchesse de Bourgogne, soeur du roi Rodolphe I, donne le couvent de Romainmôtier à Oddon, abbé de Cluny.
Dat. VIII.X. K. Julii, anno V regnante Rodulfo, indictione II. Actum in villa Boiaca.
Archives de Fribourg.— Mabillon. in elogio S. Odonis, pag. 135 et seq. — Bouquet, IX, 693.— Or. Guelf. II, 104. — M.D.R. III. Cartulaire de Romainmôtier, pag. 420.
Non indiqué

FOR 135
01.01.0932
31.12.0947
Béro ou Bérold, évêque de Lausanne.
Bero Lausannensis episcopus ordinatus est anno ab incarnatione domini DCCCCXXXII, et tenuit episcopatum XVI annis.
Cartulaire de Lausanne, pag. 35. — Ibidem, pag. 9. - Mémorial de Fribourg, 1858, pag. 297 à 302.
Non indiqué

FOR 136
01.01.0933
31.12.0933
Traité entre Rodolphe II, roi de Bourgogne, et Hugues, roi d'Italie. Rodolphe renonce à tous ses droits sur la couronne d'Italie. Hugues lui abandonne, en échange, ses droits sur la Bourgogne et la Provence, à l'exception du comté d'Arles.
His temporibus Italienses in Burgundiam ad Rodulfum mittunt ut adveniat. Quod Hugo rex ut agnovit, nuntiis ad eundem directis, omnem terram quam in Gallia ante regni susceptionem tenuit Rodulfo dedit, atque ab eo jusjurandum, ne aliquando in Italiam veniret, suscepit.
Liutprand, apud Pertz, III, 314. — Conf. Muratori, Annal. d'Italia, anno 933; de Gingins, les Hugonides, pag. 166. (Archiv fur Schweizer. Geschichte, tom. IX.)
Non indiqué

FOR 137
20.02.0935
20.02.0935
Donation faite par la comtesse Eldegarde, veuve du comte Ayrbert, en faveur du monastère de St. Pierre de Satigny, dans le pays des Equestres.
Dat. die veneris X kal. martii, anno XXIII regnante Rodulfo.
Guichenon, Bibl. Sebus. Cent. I, N° 32 (anno 1007). — Hist. Patr. Mon. Chart. II, 111 (anno 1015). — M.D.G. II, 2e partie, pag. 16 (anno 934).
Le 20 février tombe le vendredi en 935, ce qui coïncide avec l'année du règne comptée à partir de 912.

FOR 138
01.01.0935
31.12.0935
Entrevue et traité du roi Rodolphe II, avec Henri, roi des Allemands, et Rodolphe, roi des Français.
Unde Rex Suessoniis placitum cum regni primatibus habuit; deinde locutus cum missis Heinrici, ad ejus properat colloquium, ubi etiam Rodulfus rex Jurensis interfuit. Pactaque inter ipsos amicitia, etc.
Flodoardi chronicon, apud Pertz, III, 382. — De Gingins, les Hugonides, p. 174. (Archiv. für Schweizer. Geschichte, tom. IX.)
Non indiqué

FOR 139
11.07.0937
11.07.0939
Mort du roi Rodolphe II : il est enseveli à St. Maurice.
1) Ipso anno Ruodulphus Burgundiae rex defunctus, Agauni apud S. Mauritium sepultus est, filiusque ejus Cuonradus regnum pro eo suscepit. - 2) Ruodulfus rex filius Ruodulfi regis obiit anno domini DCCCCXXXVII. - 3) V idus Julii Rodulfus rex obiit.
1) Herimanni Aug. Chronicon, apud Pertz, V, 113. - 2) Cartulaire de Lausanne, pag. 9. - 3) Obituaire de Mersebourg; Zeitschrift für Archivkunde, Hambourg, 1834, tom. I, pag. 101.
Non indiqué